Zatkany mały nosek bez tajemnic

Niedrożność nosa to stan, w którym powietrze nie przepływa swobodnie przez nos, a oddychanie jest utrudnione. O niedrożności mówimy zarówno wtedy, kiedy problem dotyczy obu dziurek, jak i wtedy, gdy zatkane jest tylko jedno nozdrze. Niedrożność może mieć wiele przyczyn. U dzieci powodują ją zarówno sytuacje przejściowe, takie jak katar (infekcyjny lub alergiczny), obecność w nosie ciała obcego, jak i przewlekłe dolegliwości, np. przerośnięte migdały, skrzywiona przegroda nosa, polipy czy wady rozwojowe [1]. Zatkany nosek tylko czasami wymaga wizyty u lekarza, za to zawsze wymaga szczególnej troski.

PM-PL-OTRI-23-00115 

Niedrożność małego noska, bez względu na jej przyczynę, stanowi duży problem. Problem ten jest tym większy, im dziecko jest młodsze, a komunikacja z nim trudniejsza. Uczucie zatkanego nosa bywa pierwszym objawem infekcji i alergii. Starsze dzieci są w stanie komunikować taki dyskomfort, niemowlęta są jej pozbawione. Dlatego im młodsze jest dziecko, tym większej uwagi potrzebuje ze strony rodzica. U niemowląt i bardzo małych dzieci przyczyną zatkanego nosa najczęściej są infekcje i zachłyśnięcia podczas karmienia [2]. Skąd wiadomo, że maluszek ma zapchany nos? Oddycha przez usta, ma problemy z przyjmowaniem pokarmu, chrapie, źle śpi. Dziecko, które ma zapchany nosek, może być marudne i tracić apetyt. Rodzic powinien wtedy podejrzewać infekcję lub reakcję alergiczną, w drogach oddechowych może również zalegać pokarm, który dostał się tam podczas karmienia. Bez względu na przyczynę takie objawy u niemowląt powinny skłaniać rodziców do wizyty u pediatry, gdyż nawet błaha infekcja u niemowlaka może wymagać oceny lekarskiej. Im dziecko jest młodsze, tym jego drogi oddechowe są węższe i łatwiej o sytuację, w której zalegająca w nich wydzielina zaburza proces oddychania [3].

Im dziecko starsze, tym większej liczby powodów zatkanego nosa możemy się spodziewać. Zapchany nos nadal może być skutkiem infekcji, która zdarza się przecież w każdym wieku, lub reakcji alergicznej, należy jednak zaznaczyć, że u maluchów poniżej 2. roku życia częściej występują alergie pokarmowe i kontaktowe. Alergie wziewne pojawiają się zazwyczaj po ukończeniu przez dziecko 2. roku życia (choć mogą wystąpić w każdym wieku, także u młodszych dzieci) [4]. Komunikacja z dwulatkiem przebiega już całkiem sprawnie, dziecko w tym wieku, u którego nie występują problemy z rozwojem mowy, powinno używać już kilkudziesięciu – kilkuset słów [5] i jest w stanie przekazać informacje o dyskomforcie, z jakim wiąże się zapchany nos. Nawet jeśli dziecko w tym wieku nie potrafi jeszcze precyzyjnie opowiedzieć o złym samopoczuciu, z pewnością potrafi przekazać to za pomocą słów i gestów.

Infekcja, której nie towarzyszą niepokojące objawy takie jak wysoka temperatura (powyżej 38 stopni C), trudności z oddychaniem, świszczący oddech, intensywny kaszel czy ból w klatce piersiowej i wystąpienie alergicznego nieżytu nosa, nie wymagają wizyty lekarskiej. Jeśli problemem dziecka jest zapchany nosek, wystarczy użyć aerozolu, który pomoże odetkać nosek i przywróci komfort oddychania.

Zapchany nosek potrzebuje natychmiastowej ulgi, dlatego w domowej apteczce nie może zabraknąć preparatu, który działa już od pierwszego użycia. W tym przypadku idealnie sprawdzi się Otrivin dla dzieci – aerozol stworzony z myślą o małych pacjentach.

Otrivin dla dzieci to spray, który działa poprzez obkurczanie naczyń krwionośnych, zmniejszając dzięki temu przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa oraz ilość wydzieliny, co skutkuje ułatwieniem oddychania przez nos. Specjalny skład leku (substancje wykazujące działanie nawilżające) zapobiega wysychaniu i podrażnieniu błony śluzowej nosa. Działanie leku Otrivin dla dzieci rozpoczyna się w ciągu 2 minut i utrzymuje się aż do 12 godzin. Aerozol idealnie sprawdza się w razie przeziębienia, kataru siennego, alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i zapalenia zatok, może być stosowany wspomagająco w zapaleniu ucha środkowego [6]. Preparat można stosować u dzieci od 2. roku życia, przy czym dzieci do 11. roku życia powinny korzystać z niego pod nadzorem osób dorosłych.

Bardzo ważne jest, żeby małe noski były udrażniane za pomocą preparatów przeznaczonych właśnie dla nich. Wybierając preparat przeznaczony dla maluchów, masz pewność, że jest on dostosowany do wieku twojego dziecka.

Poza niegroźnymi infekcjami i alergiami przyczyną zapchanego nosa mogą być również zapalenia zatok i zapalenia górnych dróg oddechowych, w tym zakażenia bakteryjne, które wymagają antybiotykoterapii. Jeśli infekcja przebiega z wysoką gorączką lub innymi niepokojącymi objawami, koniecznie skonsultuj się z pediatrą. Wizyty lekarskiej wymaga również alergia o ostrym przebiegu. W obu przypadkach używanie aerozolu do nosa przeznaczonego dla dzieci powinno stanowić uzupełniające leczenie objawowe [7].

Innym wskazaniem do wizyty lekarskiej jest obecność w nosie ciała obcego lub podejrzenie takiego stanu rzeczy. Jeśli więc wiesz, że twoje dziecko włożyło coś do nosa lub podejrzewasz, że mogło to zrobić, koniecznie zgłoś się z nim do lekarza. Wizytę należy umówić nawet wtedy, kiedy ciało obce w nosie nie jest widoczne, może bowiem znajdować się w dalszej części dróg oddechowych, co stanowi zagrożenie dla zdrowia dziecka. Podstawą stwierdzenia obecności ciała obcego w nosie nie jest tylko wywiad z rodzicem, ale także rynoskopowe badanie nosa. Leczenie polega na usunięciu ciała obcego z nosa za pomocą narzędzi – szczypców i pincet, zazwyczaj nie wymaga ono podania znieczulenia. Znieczulenie podaje się jedynie wtedy, kiedy dziecko nie jest w stanie współpracować lub gdy ciało obce znajduje się bardzo głęboko[8].

Codzienna higiena i profilaktyka czystego oddechu

Czy wyobrażasz sobie dzień, w którym zaniedbujesz higienę jamy ustnej? Nie myjesz zębów, nie używasz nici dentystycznych, nie płuczesz ust płynem do płukania? Dbanie o higienę jamy ustnej czy higienę uszu jest standardem, który nie budzi wątpliwości. Higiena nosa również powinna stać się codziennym nawykiem. Bagatelizowanie tej czynności może prowadzić do podrażnień, wysuszenia śluzówki, a nawet obrzęków i infekcji.

PM-PL-OTRI-23-00068

Nos jest początkowym elementem układu oddechowego. Jego funkcją jest oczyszczanie, ogrzewanie i nawilżanie powietrza, które przez drogi oddechowe trafia do płuc. Część zanieczyszczeń, które trafiają do nosa, zatrzymują włoski znajdujące się w nosie. Błona śluzowa nosa, wyposażona w mechanizm śluzowo-rzęskowy, oczyszcza powietrze i nawilża je. Obecna w nosie wydzielina śluzowa zbiera zanieczyszczenia, a rzęski przesuwają je w górę, aby mogły zostać wydalone z organizmu. Zawarty w błonie śluzowej lizozym wykazuje wobec pewnych drobnoustrojów działanie bakteriobójcze. Nos działa więc jak nawilżacz, ogrzewacz i oczyszczacz powietrza oraz ochrona przed patogenami [1].

Istnieje wiele czynników, które pogarszają stan nosa. Naszym nosom nie służy zbyt niska i zbyt wysoka temperatura oraz suche i zanieczyszczone powietrze, z czym często mamy do czynienia w pomieszczeniach z klimatyzacją. Szczególnie niekorzystnie na stan zdrowia nosa wpływa dym tytoniowy, bez względu na to, czy palenie następuje w sposób czynny czy bierny. Nasze nosy nie lubią także alkoholu.

Jeśli chcemy zachować zdrowie dróg oddechowych, powinniśmy dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, które ma wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową, oraz unikać urazów nosa.

Nie każdy czynnik, który niekorzystnie wpływa na zdrowie nosa, jest od nas zależny. Negatywnie na nos działają zaburzenia hormonalne, alergie, stany zapalne i proces starzenia się [2].

Proces oddychania może odbywać się także przez usta. Dlaczego więc skupiamy się na nosie? Oddychanie przez nos ma wiele korzyści, pierwszą z nich jest wspomniane już wyżej oczyszczanie, nawilżanie i ogrzewanie powietrza. Oddychanie przez usta jest pozbawione tego procesu. Kiedy oddychamy przez usta, do naszych płuc trafia więc nieoczyszczone, nienawilżone i nieogrzane powietrze, co może skutkować infekcją [3].

Oddychanie nosem ma wpływ także na stan zdrowia jamy ustnej. Oddychanie przez usta może wiązać się ze zmianą pH w ustach na kwaśne [4], co sprzyja próchnicy, dodatkowo chroniczne oddychanie przez usta może sprzyjać powstawaniu wad zgryzu [5]. Ponadto oddychanie przez usta może wiązać się z hiperwentylacją, która może prowadzić do niedotlenienia organizmu [6]. Oddech przez usta nie angażuje przepony, która ma ogromne znaczenie dla stabilizacji kręgosłupa [7]. Oddychanie przez nos ma więc ogromne znaczenie dla zdrowia całego organizmu. Ale aby oddychać pełną piersią, konieczne jest dbanie o prawidłową higienę nosa.

Codzienna pielęgnacja nosa powinna służyć oczyszczaniu jam nosowych oraz nawilżaniu błon śluzowych. Zaniedbując codzienną higienę, przyczyniamy się do powstawania przykrych dolegliwości, takich jak suchość w nosie, podrażnienia, a nawet stany zapalne.

Rutynowa pielęgnacja powinna polegać na używaniu preparatu, który pomoże usunąć zalegającą w nosie wydzielinę i znajdujące się w jamie nosa zanieczyszczenia.

Do czyszczenia nosa stosujemy preparaty w aerozolu, świetnie sprawdzą się tu w 100 proc. naturalne, izotoniczne roztwory wody morskiej, np. aerozol do nosa Otrivin Oddychaj Czysto, który oczyszczając nos z zalegających zanieczyszczeń, wspomaga jego prawidłowe funkcjonowanie. Preparat delikatnie oczyszcza nos i nawilża przewody nosowe. Izotoniczna woda morska rozrzedza i rozluźnia śluz, wypłukując go wraz z nadmiarem zanieczyszczeń, takimi jak pyłki, alergeny oraz wirusy przeziębienia i grypy. Preparat zawiera wyciąg z aloesu o działaniu nawilżającym i łagodzącym podrażnienia.

Oczyszczanie nosa powinno przebiegać bez pośpiechu i niezbyt intensywnie. Końcówkę aerozolu należy wsunąć delikatnie do nosa, w stronę jego skrzydełka, pod kątem ok. 60 stopni. Najlepiej psikać prawą ręką w lewą dziurkę, a lewą ręką w prawe nozdrze [8]. Ze względów higienicznych jedno opakowanie preparatu powinno być stosowane tylko przez jedną osobę, każdy z domowników powinien mieć własny preparat, tak jak posiada własną szczoteczkę do zębów.

Jeśli dodatkowo używasz do higieny nosa patyczków higienicznych, uważaj, żeby nie wsuwać ich głęboko. Możesz też całkowicie z nich zrezygnować, dobrej jakości spray z powodzeniem je zastąpi.

Zdarzają się sytuacje, kiedy o higienę nosa trzeba dbać szczególnie. Wzmożona higiena nosa jest konieczna zawsze wtedy, kiedy dopada nas katar, pojawi się obrzęk, stan zapalny śluzówki nosa, jej podrażnienie lub jeśli na jej powierzchni pojawiają się rany. Do takich sytuacji szczególnych można zaliczyć też stan po urazie lub operacji [9]. Wzmożona higiena pomoże złagodzić dolegliwości i przyspieszyć ich wyeliminowanie. Jeśli po kilku dniach stosowania preparatu Otrivin Oddychaj Czysto nie zauważysz poprawy, skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą i poproś, żeby polecili ci inny produkt z szerokiej oferty produktowej Otrivinu, gdyż konieczne może być użycie preparatu o szerszym spektrum działania.

Oddech a smog

Nikt chyba nie ma wątpliwości, że smog ma negatywy wpływ na nasze zdrowie. Liczne badania wykazują, że upośledza rozwój płuc u dzieci przed i po urodzeniu, zaostrza choroby przewlekłe, pogarszając komfort życia i skracając je [1]. Zarówno krótko-, jak i długotrwała ekspozycja na podwyższone stężenia typowych zanieczyszczeń powietrza wiąże się ze zwiększoną zapadalnością i umieralnością na choroby układu oddechowego [2]. Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem zwiększa ryzyko rozwoju alergii, astmy, POChP i raka płuc.

PM-PL-OTRI-23-00119

Określenie smog pochodzi z języka angielskiego, wzięło się z połączenia dwóch słów: smoke – dym i fog – mgła. Smog bardzo dobrze oddaje połączenie dwóch angielskich słów, gdyż smog to nie to samo co po prostu zanieczyszczone powietrze. To połączenie zanieczyszczonego powietrza i określonych warunków atmosferycznych. W uproszczeniu możemy przyjąć, że smog to zanieczyszczenia zawieszone w nieruchomym powietrzu. Wysokiemu poziomowi smogu sprzyjają: brak wiatru, brak opadów i mgły. Zanieczyszczeniom łatwiej wtedy "zawisnąć" w powietrzu.

Słowo smog kojarzy nam się z angielskim fog, samo zjawisko przywodzi nam na myśl warunki pogodowe, które odpowiadają porom roku takim jak jesień i zima. Trzeba mieć jednak świadomość, że smog występuje przez cały rok, wyszczególnić możemy kilka jego rodzajów.

Smog, który występuje najczęściej, to tzw. smog londyński. Ten rodzaj smogu faktycznie najbardziej dokucza w sezonie jesienno-zimowym. Ma związek z sezonem grzewczym, a jego przyczyną są duże ilości zanieczyszczeń takich jak dwutlenek węgla, pyły i benzopiren (o działaniu rakotwórczym) [3].

Smog Los Angeles to rodzaj smogu, z którym przez cały rok zmagają się największe miasta świata. Główną przyczyną tego rodzaju smogu jest bardzo duży ruch uliczny i związana z nim nadmierna emisja spalin. Smog tego rodzaju zawiera w składzie duże ilości azotu i dwutlenku węgla, które wchodząc w reakcje chemiczne, wytwarzają szkodliwy dla zdrowia ozon.

Smog wtórny to smog, z którym mamy do czynienia latem, ale jest on konsekwencją smogu zimowego. W okresie zimowym smog osadza się na różnych powierzchniach, np. ulicach i budynkach. Latem, kiedy brakuje opadów, "wysuszony", lekki smog wzbija się w powietrze. Niebezpieczne dla zdrowia pyły unoszą się i trafiają do naszych dróg oddechowych [4].

Smog składa się z szeregu substancji, takich jak tlenek węgla, tlenek azotu, aldehydy czy pył zawieszony. Wymieniony na końcu pył zawieszony jest szczególnie niebezpieczny dla naszego zdrowia.

Cząsteczki pyłu zawieszonego potrafią być bardzo małe, te najmniejsze mają średnicę poniżej 2,5 mikrometra. Żeby wyobrazić sobie taką cząsteczkę, możemy przyjąć, że jest ona ok. 30 razy mniejsza od średnicy ludzkiego włosa. Oznacza to, że są w stanie w sposób niezauważony wniknąć do układu oddechowego, "zagnieździć się" w pęcherzyku płucnym, a stamtąd trafić do krwioobiegu, a więc każdej komórki ciała. Biorąc pod uwagę inne szkodliwe substancje zawarte w smogu, możemy powiedzieć, że do organizmu trafia prawdziwy "koktajl Mołotowa", który najpierw trafia do płuc, a następnie roznosi się po całym organizmie [5].

Smog może powodować szereg różnych chorób układu oddechowego. Począwszy od kataru, kaszlu, które przypominają przeziębienie, poprzez alergie, aż po astmę, POChP i nowotwory płuc [6]. Ale nawet te z pozory błahe objawy wywoływane przez smog niosą za sobą poważne konsekwencje. Katar i kaszel nie są przeziębieniem, ale wynikiem toksycznego działania cząsteczek pyłu zawieszonego, który trafił do naszego układu oddechowego. Pył może m.in. zatykać naczynia krwionośne, prowadząc do ich miażdżycy, a następnie rozwoju nadciśnienia prowadzącego do udarów i zawałów [7].

Podczas jednego z katowickich Kongresów Wyzwań Zdrowotnych Aneta Ciślak z III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu przytoczyła wyniki badania przeprowadzonego przez pracowników tej instytucji. Wskazują one, że w aglomeracji górnośląskiej podczas występowania smogu aż o 12 proc. wzrasta liczba pacjentów z zawałem serca i aż o 16 proc. liczba chorych z udarem [8]. Smog niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne, które choć zaczynają się od układu oddechowego, to zdecydowanie się na nim nie kończą.

Badania pokazują też, że smog przyczynia się do rozwoju nowotworów. Poza rakiem płuc są to nowotwory ośrodkowego układu nerwowego i narządów kluczowych takich jak trzustka, wątroba, pęcherz moczowy, narządy rodne u kobiet i prostata u mężczyzn.

Smog jest szkodliwy dla każdego z nas, jednak szczególnie narażone na jego działanie są osoby z tzw. grup ryzyka. Pierwszą z nich są dzieci, szczególnie te najmłodsze. Przyjmują one najwięcej szkodliwych substancji w przeliczeniu na masę ciała. Smog wpływa m.in. na odporność organizmu. Badania dowodzą, że dzieci oddychające zanieczyszczonym powietrzem cztery razy częściej łapią infekcje wirusowe [9].

Na drugim miejscu wśród grup ryzyka plasują się seniorzy. Tu zagrożenie wynika z dwóch przyczyn. Po pierwsze ich układ immunologiczny nie działa już tak dobrze, a ich układ oddechowy gorzej radzi sobie z zanieczyszczeniami z powietrza. Po drugie często są obciążeni nawet kilkoma chorobami przewlekłymi [10].

Na podium osób najbardziej narażonych na działanie smogu stoją także osoby chorujące na przewlekłe choroby układu oddechowego, np. astmę lub POChP (aż 6 mln Polaków), oraz na przewlekłe choroby układu krążenia, w tym nadciśnienie, które dotyczy aż 10 mln Polaków! [11]

Szczególnie chronić przed smogiem należy także kobiety w ciąży i ich nienarodzone jeszcze dzieci. Dzieci, których matki oddychały w ciąży zanieczyszczonym powietrzem, rodzą się z mniejszą masą urodzeniową i są bardziej podatne na zachorowania na astmę i alergie [12].

Biorąc pod uwagę liczebność wymienionych grup, trzeba zauważyć, że w grupie ryzyka związanego z chorobami wywołanymi przez powietrze złej jakości jest ponad połowa Polaków! To bardzo wyraźnie wskazuje, jak dużym problemem jest smog.

Wiedząc, jak poważnym zagrożeniem dla nas i naszych bliskich jest smog, powinniśmy robić wszystko, by się przed nim chronić. Aby zadbać o zdrowie, unikajmy oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Jeśli mamy taką możliwość, w dniach, kiedy normy zanieczyszczenia powietrza są znacznie przewyższone, pozostańmy w domu, w którym warto mieć oczyszczacz powietrza. Jeśli już musimy przebywać na zewnątrz, najlepiej zdecydować się na spacer poza godzinami szczytu, najlepiej w miejscu, w którym możemy liczyć na lepszą jakość powietrza, np. za miastem.

Warto obserwować komunikaty dotyczące poziomu smogu, zwłaszcza jeśli jesteśmy rodzicami małych dzieci. Informacjami na temat przekroczonych norm powinno dzielić się też z dziadkiem czy babcią.

Nasze nosy działają jak filtry, które wyłapują z powietrza alergeny, drobnoustroje oraz szkodliwe substancje. Dlatego tak ważne jest, aby po przebywaniu na zewnątrz zadbać o higienę nosa. Dzięki temu zanieczyszczenia z powietrza nie wnikną w głąb dróg oddechowych. Po powrocie do domu sięgnij po preparat, który w delikatny sposób oczyszcza nos, usuwa pyłki, kurz i szkodliwe substancje i ułatwia oddychanie. Takim preparatem jest aerozol do nosa Otrivin Oddychaj Czysto – w 100% naturalny, niezawierający konserwantów izotoniczny roztwór wody morskiej, ułatwiający oddychanie. Każde użycie delikatnie i naturalnie oczyszcza drogi oddechowe, przywracając nosowi zdolność filtrowania zanieczyszczeń z powietrza.